این مطلب شامل همه ماست: خدا به خاطر «رفق»، به هر خانواده، گروه و شخصی نعمت داده است. «رفق» که بیشتر به معنای آسان گرفتن و مدارا کردن است و بعضی جاها به معنی دوستی هم به کار رفته است، یعنی انسان باید امور را آسان بگیرد. این خیلی نکته تربیتی مهم و از اموری است که در مسئله سبک زندگی اسلامی از عناوین محوری به شمار میرود.
از این رو، گفته شده است انسان در معیشت و روزی، خوراک، پوشاک، مسکن و ... باید آسان بگیرد. برای نمونه، اینکه روی گلیم یا فرش بافتنی یا ماشینی بنشیند، برایش تفاوتی نداشته باشد.
از سوی دیگر، میدانیم که خدا با بندگانش رفیق است و مدارا میکند به طوری که رزق و روزی بندهای که نافرمانی او را میکند، عطا میکند و در واقع، عنایتش را به طور کلی قطع نمیکند. از این نکته درمییابیم همانطور که خدا به این شکل رفیق است، دوست دارد بندگانش هم این صفت «رفق» و مدارا را داشته باشند.
گاهی انسان فکر میکند در بنبست قرار گرفته است. به این علت، بیتابی و بیقراری میکند که اشتباه است. باید امور را در زندگی فردی و اجتماعی آسان بگیریم و مدارا کنیم، زیرا مسائل با همین ویژگی یعنی رفق حل میشوند.
وقتی شما رفق و مدارا داشته باشید، توان رویارویی با مشکلات، حوادث و بحرانها را خواهید یافت و اشتباه و خطایی بزرگ انجام نمیدهید. در مقابل، آنهایی که رفق ندارند، قطعا در بحرانها شکست میخورند و ضربهپذیر میشوند.
به عبارت دیگر، اگر انسان مدارا و آسان گرفتن را شاخص اصلی زندگی خودش قرار بدهد، در هیچ چیز عاجز نمیشود و در هر امری، حتی درباره دشمنی دیگران، پیروز خواهد شد. پس اگر کسی با فردی دشمن است یا یکی از همسایهها دیگری را اذیت میکند، باید مدارا کرد و برای برخورد، مقابله و انتقام از او زود تصمیم نگرفت. البته اگر اشکالی هست، باید گفت تا برطرف شود.
از سوی دیگر، رفق، مدارا و آسان گرفتن انسان را از نظر روانی آرام میکند. پریشانیها، اضطرابها، نگرانیها و امثال آنها از او دور میشود و وجودش برای رشد و بهروزی صفا مییابد. بنابراین، باید از خودمان بپرسیم که چقدر رفق و مدارا داریم. برای نمونه، حتی اگر کسی به ما اهانت کند، تا چه اندازه ظرفیت خواهیم داشت؟ اصلا همه باید خودمان را مورد سؤال قرار بدهیم.
به واقع، حیف است عمرمان در حال تمام شدن باشد و از «ملکات نفسانی» و اخلاق امامان معصوم (ع) مانند رفق و مدارا که به فکر و عقلمان رشد میدهد و محوری برای بسیاری از ویژگیهای برجسته انسانی است بهره نبریم. پس به یاد داشته باشیم همواره باید خود را به این امور مثبت و ویژگیهای پسندیده عادت بدهیم.